iç'imden taş'anlar

Çocuklar, "şeyler hakkında farklı düşünme biçimlerine" yetişkinlerden daha açıktırlar. Yetişkinler, düşünmeyi farklı şekillerde deneyimlemeyi çok zor bulabilir. Ayrıca, yetişkinlerin alternatif düşünce tarzlarına yatkın olma olasılığı daha azdır. Bunun nedeni, biz yetişkinlerin erken yaşta kazandığı kalıp yargılardır. Bunlar kendi içimizde sorgulanıp doğru değerlendirilmediği sürece de yargı olarak kalırlar. Bu nedenle, erken yaşta çocukların "felsefe" ile, "felsefe yapma"ile tanıştırılmaları önemlidir. Her şeyden önce felsefe, çocukları bağımsız düşünürler olmaya ve kendileri için cevap aramaya teşvik eder. Bu açıdan Çocuklar İçin Felsefe,  çocukların merak duygusunu geliştirerek büyük bir fırsat sunmaktadır; büyük sorular sorma ve bağımsız düşünebilme yeteneklerini geliştirme... Felsefe, çocuğun zaten var olan merak duygusunu harekete geçirir ve geliştirir. Bir çocukta derin bir hayretle şaşkınlık, öğrenme için hayat boyu sürecek bir tutkuya y...

“Felsefe” sözcüğü, Yunancada   “bilgelik sevgisi” anlamına gelir.   Eski Yunanlıların da söyledikleri gibi felsefe, “merak”la başlar.   Merak ise, en çok "çocukken" var olan bir duygudur. Bu yüzden belki, Zamyatın'in dediği gibi "Çocuklar en gözü pek filozoflardır. Ve gözü pek filozoflar da kaçınılmaz olarak çocuk kalırlar. Evet, tıpkı çocuklar gibi durmadan soru sorarlar." Aslında felsefe yapmak, hep biraz çocuk kalmaktır... Merak duygumuz, özellikle çocukluk döneminde yoğundur; çünkü hayatı, çevremizde olup bitenleri, gördüklerimizi, duyduklarımızı ve daha milyonlarca şeyi anlamak istediğimiz, bilmek istediğimiz bir süreçte hissederiz kendimizi.    Bu nedenle, aslında çocuklar, felsefenin temel taşı olan “merak”ı hep ceplerinde taşırlar.   Taşıdıkları bu taşların ne kadar değerli olduğunu, onlara neler katabileceğini bilmeden… İşte Çocuklarla Felsefe / Çocuklar İçin Felsefe, çocukların merakları ve düşünceleri için özgür bir ortam yaratarak onlara...

Çocuklar için Felsefe (P4C), 2007 yılında UNESCO tarafından onaylanmış, dünya çapında uygulanmaya başlanmış bir yaklaşım ve eğitim pratiğidir. Çocukların düşünme ve sorgulama yeteneklerini geliştiren Çocuklar İçin Felsefe’nin temelleri, 1970’lerde Prof. Matthew Lipman tarafından ABD’de atıldı. Bugün dünyanın birçok ülkesinde yaygınlaşmış olmakla birlikte, ülkemizde de üniversiteler, dernekler, okullar, çeşitli merkezler ve eğitmenler tarafından desteklenmekte ve yürütülmektedir. “Felsefe” ile “çocuk” sözcüklerini bir arada duymak sizi şaşırtabilir; hatta çocuklar felsefe yapamaz ki, diyebilirsiniz. Ancak Çocuklar İçin Felsefe, bir felsefe tarihi öğretme alanı değildir. Çocukların hepsinde var olan “merak etme ve sorgulama” yetilerini açığa çıkarmakta yardımcı olan bu yöntem, çocuklara sorgulamayı, dinlemeyi, anlamayı, düşünmeyi ve düşünce üretmeyi öğretir. Düşünme becerilerini geliştirdiği, hatta okul başarı düzeylerini arttırdığı çalışmalarla kanıtlanmış bu yöntemin amaçları ...

5 yıldır çocuklarla felsefe ve yaratıcı yazarlık çalışmaları yapıyorum.  Bu çalışmalar hem beni, hem çocukları zenginleştiriyor. Hayal gücümüzü harekete geçiriyor, düşüncelerin rengarenk yolculuğunda kendimizi ve hayatı anlamlandırmaya kapı açıyor.  Bu yazıda, bu kapıyı açan renklerden biri olarak "hikaye yazımı"nı ele aldım. Çocuklarla Yaratıcı Yazarlık atölyeleri  deneyimlerimden yola çıkarak çocuklar için sunulan "yaratıcı yazarlık" atölyelerinde/çalışmalarında kullanabileceğiniz, hikaye yazımında çocukların yaratıcılıklarını harekete geçirecek birkaç yol paylaşacağım sizlerle... Bütün bu yollar, hayal gücünü harekete geçirecek onlarca yoldan sadece birkaçı... Aslında en başta, hepsinden önemlisi, çocukların özgürce düşünmesine izin vermek ve bunu sağlamak; doğru/yanlış demeden, onları yargılamadan, "bir şeyler öğretiyor" hissi vermeden, sadece onların düşüncelerinin değerli ve önemli olduğunu hissederek, bilerek yaklaşmak... Yola bunun farkındal...